سیالوگرافی یا تصویربرداری از غدد بزاقی

غدد بزاقی شما مسئول ساختن بزاق هستند. بزاق در هضم غذا و حفظ سلامت دهان به شما کمک می کند. هنگامی که شما نمی توانید به اندازه کافی بزاق تولید کنید، پزشک ممکن است دستور گرفتن یک تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس از غده های بزاق شما را بدهد تا بداند چرا این اتفاق افتاده است. تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس که گرفته می شوند سیالوگرام Sialogram نامیده می شوند.

کاربردهای سیالوگرام

یک تصویر سیالوگرام به پزشک شما اجازه می دهد تا مسدود شدگی های موجود در کانال ها یا غدد بزاقی شما را بررسی کند. این می تواند به تشخیص عفونت یا بیماری هایی، مانند تومورها، داخل دهان شما کمک کند.

در صورت داشتن این علائم، پزشک شما ممکن است دستور گرفتن یک سیالوگرام را بدهد:

• بزاق کمتر که باعث خشکی دهان شده است.
• طعم تلخ داخل دهان.
• درد داخل دهان، صورت یا گردن.
• تورم در فک، صورت یا گردن.

سیالوگرام می تواند به تعیین علت این علائم کمک کند، که معمولا به دلایلی مانند علل زیر اتفاق می افتند:

• انسداد یا باریک شدن کانال های بزاقی
• سنگ های غدد بزاقی، که تحت عنوان تشکیل رسوب یا سنگ بزاقی شناخته می شوند.
• عفونت یا التهاب غدد بزاقی
• التهاب یا تساع مجاری غدد بزاقی
• تومور غدد بزاقی

هنگامی که پزشک شما سیالوگرام شما را بررسی می کند، می توانند مشکل زمینه ای را مشخص نماید و درمان مناسب برای آن را به شما بدهد.

تصویربرداری سیالوگرافی

هنگام گرفتن یک سیالوگرام چه انتظاری باید داشت؟

متداول ترین تکنیک که استفاده می شود گرفتن تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس پس از تزریق یک رنگ کنتراست به غدد بزاقی است. سایر تکنیک های مدرن برای تشخیص مشکلات غدد بزاقی عبارتند از: سی تی اسکن و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI.

سیالوگرافی معمولاً توسط یک رادیولوژیست در یک کلینیک یا بیمارستان انجام می شود. یک سیالوگرام معمولی با استفاده از اشعه ایکس شامل این مراحل است:

• ممکن است مجبور شوید اشیاء فلزی مانند گوشواره یا پروتزهای مصنوعی دندانی خود را خارج کنید.
• تکنسین از شما می خواهد دراز بکشید، و یک دستگاه اشعه ایکس روی دهان یا فک شما قرار خواهد داد.
• در صورت ناراحت بودن در طول این فرایند، ممکن است بیهوش شوید.
• تکنسین برای باز کردن کانال های بزاقی شما، ممکن است یک مایع ترش، مانند آب لیمو، به شما بدهد.
• شما باید دهان خود را باز کنید. سپس یک رادیولوژیست غدد بزاقی شما را پیدا می کند و یک لوله را داخل کانال آن قرار می دهد.
• رنگ کنتراستی که حاوی ید است، از طریق لوله به داخل کانال بزاق شما تزریق می شود. رنگ اشعه ایکس را مسدود می کند و یک تصویر واضح از غدد تولید می کند. این به پزشک کمک می کند تا مشکل را شناسایی کند.
• بعد از گرفتن تصویر با استفاده از دستگاه اشعه ایکس، لوله از دهان شما برداشته خواهد شد.
• سپس رنگ کنتراست از کانال بزاق به داخل دهان شما آزاد می شود. در غیر اینصورت، ممکن است از شما خواسته شود غدد بزاقی خود را ماساژ تا رنگ آزاد شود.
• شما می توانید رنگ را یا ببلعید یا آن را تف کنید. این رنگ ممکن است طعم تلخی داشته باشد، اما بلعیدن آن برای اکثر مردم بی خطر است.

این فرایند معمولاً تا ۳۰ دقیقه طول می کشد.

هنگامی که این کار انجام شد، می توانید به طور معمول بخورید یا مایعات بنوشید. ممکن است مقداری درد حس ناخوشایند یا تورم داخل دهان خود احساس کنید، اما خود فرایند بدون درد است.

رادیولوژیست، نتایج تصویر سیالوگرام با اشعه ایکس شما را با پزشک شما به اشتراک خواهد گذاشت، و پزشک پس از آن مشکل را تشخیص می دهد.

تصویربرداری سیالوگرافی

نتایج سیالوگرام

ممکن است چند روز طول بکشد تا پزشک نتایج سیالوگرام شما را تفسیر کند. بر اساس سیالوگرام و گزارش رادیولوژیست، پزشک می تواند مشکلی که غدد بزاقی شما را تحت تأثیر قرار داده است را شناسایی کند. نتایج ممکن است به یکی از این شرایط اشاره کند:

• عفونت باکتریایی یا ویروسی در غدد بزاقی شما
• سنگ های مجرای بزاق
• سرطان دهان و یا تومور غده پاروتید
• التهاب غدد پاروتید
• فیستول بزاق، یا اتصال غیرطبیعی کانال بزاق و پوست شما
• سندروم شوگرن Sjogren، یک وضعیت خود ایمنی که باعث خشکی دهان و چشم های شما می شود.

بسته به نتایج، پزشک شما ممکن است داروها یا جراحی را پیشنهاد کند. یا برای تأیید نتایج ممکن است دستور دهد تست های بیشتری انجام شوند.

تصویربرداری سیالوگرافی

خطرات سیالوگرام

این روش ایمن و مؤثر است. اما برای به حداقل رساندن خطرات یا هر گونه تأثیرات بد، هنوز هم مهم است قبل از گرفتن سیالوگرام، با پزشک خود صحبت کنید. این امر بویژه مهم است که در صورت داشتن هر گونه عفونت یا آلرژی قبلی، آن را به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا سیالوگرام می تواند موجب بدتر شدن این شرایط شود.

خطرات اصلی سیالوگرام عبارتند از:

• قرار گرفتن در معرض پرتو. در صورت باردار بودن یا تغذیه فرزند خود با شیر مادر ، به علت پرتوها ممکن است بیشتر در معرض خطر آسیب قرار داشته باشید.
• مقداری درد یا تورم. سیالوگرام یک فرایند تهاجمی است، زیرا شامل قرار دادن یک لوله داخل کانال های بزاق است که می تواند منجر به بروز ناراحتی شود.
• عفونت. درد طولانی، تورم، خونریزی یا تب، همگی نشانه های عفونت هستند و شما بلافاصله نیاز به کمک پزشکی دارید.
• واکنش آلرژیک به رنگ کنتراست یا ید. برای جلوگیری از عوارض، قبل از انجام سیالوگرافی باید یک تست آلرژی انجام دهید. اگر از قبل می دانید که یک آلرژی دارید، قبل از فرایند باید به پزشک خود اطلاع دهید.