انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

همه افرادی که تاکنون به دندانپزشک مراجعه کرده‌اند، در برخی مواقع عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس گرفته اند، چه به عنوان بخشی از ویزیت معمول خود یا برای کمک برای تشخیص مشکل. بنابراین، تصویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس دقیقاً برای چیست و چرا یک ابزار پیشگیری و تشخیصی مهم برای متخصصان دندانپزشکی است؟

انواع مختلف تصاویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس وجود دارند و هر یک از آنها اهداف متفاوتی دارد. در اینجا به معرفی پرکاربردترین تصاویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس و ارائه اطلاعاتی می پردازیم که آنها به دندانپزشک شما ارائه می دهند.

انواع رادیوگرافی دندانپزشکی

دو نوع اصلی تصویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس وجود دارد: داخل دهانی (به این معنی که فیلم اشعه ایکس داخل دهان قرار می گیرد) و خارج دهانی (یعنی فیلم اشعه ایکس خارج دهان قرار می گیرد).

رادیوگرافی داخل دهانی

عکس رادیوگرافی داخل دهانی با اشعه ایکس متداول ترین نوع عکس رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس است. این نوع تصاویر رادیوگرافی جزئیات زیادی را ارائه می دهند و این امکان را برای دندانپزشک فراهم می آورند که حفره های دندانی را پیدا کند، سلامت ریشه دندان و استخوان پیرامون دندان را بررسی کند، وضعیت دندان های در حال رشد را بررسی کند و روی سلامت عمومی دندان ها و استخوان فک شما نظارت داشته باشد.

رادیوگرافی خارج دهانی

تصاویر رادیوگرافی خارج دهانی با اشعه ایکس، دندان ها را نشان می دهد، اما تمرکز اصلی آنها رو فک و جمجمه است. این نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس به اندازه تصاویر رادیوگرافی داخل دهانی با اشعه ایکس جزئیات را ارائه نمی دهند، بنابراین برای تشخیص حفره ها یا برای شناسایی مشکلات مربوط به تک تک دندان ها استفاده نمی شوند. درعوض، از تصاویر رادیوگرافی خارج دهانی با اشعه ایکس برای بررسی دندان های نهفته، نظارت روی رشد و تکامل فک ها در ارتباط با دندان ها، و شناسایی مشکلات احتمالی بین دندان ها و فک ها و مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) استفاده می‌شود.

انواع رادیوگرافی داخل دهانی

انواع مختلف تصاویر رادیوگرافی داخل دهانی با اشعه ایکس وجود دارند که هر کدام جنبه های مختلف دندان ها را نشان می دهند.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

بایت وینگ

تصویر رادیوگرافی بایت وینگ با اشعه ایکس، جزئیات دندان های فک های بالا و پایین را در یک ناحیه از دهان نشان می دهد. هر بایت وینگ، یک دندان را از تاج تا حدوداً سطح استخوان حمایت کننده نشان می دهد. تصاویر رادیوگرافی بایت وینگ معمولاً هر سال (یا بر اساس توصیه دندانپزشک) برای کمک به تشخیص پوسیدگی مربوط به بین دندان ها و همچنین بررسی سطح استخوانی که دندان ها را در خود جای داده است و نیز تغییرات در تراکم استخوان ناشی از بیماری لثه، گرفته می شوند. آنها بعلاوه در تعیین تناسب درست یک روکش (یا ترمیم قالب گرفته شده) و انسجام حاشیه ای مواد پرکننده دندان ها مفید هستند.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

پری آپیکال

این نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس که اغلب تحت عنوان PA به آنها اشاره می شود، یک تصویر کامل از دندان، از بالای دندان (تاج) تا نوک ریشه- جایی که دندان در فک تکیه دارد- می گیرد. هر عکس رادیوگرافی پری آپیکال با اشعه ایکس این ابعاد کامل دندان را نشان می دهد و تمام دندان ها را در یک قسمت از فک بالا یا پایین شامل می شود. تصویر رادیوگرافی پری اپیکال با اشعه ایکس معمولاً در صورت وجود علائم در یک دندان خاص یا به عنوان پیگیری یک روش انجام می شود. دندانپزشک شما می تواند کمک کند مشخص شود که آیا آبسه، ناهنجاری در ساختار ریشه و ساختار استخوان اطراف یا پوسیدگی عمیق وجود دارد یا خیر.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

اکلوزال

این نوع تصاویر رادیوگرافی تخصصی با اشعه ایکس مانند بقیه به طور معمول استفاده نمی شوند، اما می توانند اطلاعات بسیار ارزشمندی را ارائه دهند. آنها بزرگتر هستند و رشد و قرارگیری کامل دندان ها را نشان می دهند و معمولاً برای نشان دادن کل یک قوس دندانی در سقف یا کف دهان و بررسی مواردی مانند دندان های اضافی، دندان های نهفته، ناهنجاری ها، مشکلات فک و هرگونه زائده های جامد مانند تومور استفاده می شوند.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  رادیوگرافی دیجیتال دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی خارج دهانی

انواع مختلفی از تصاویر رادیوگرافی خارج دهانی با اشعه ایکس وجود دارند که ممکن است دندانپزشک شما بخواهد از آنها استفاده کند.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

پانورامیک

تصاویر رادیوگرافی پانورامیک با اشعه ایکس هر ۳ تا ۵ سال یک مرتبه (یا هر چیزی که توسط دندانپزشک شما توصیه می شود) گرفته می شوند و تمام ناحیه دهان را نشان می دهند- همه دندان های فک های بالا و پایین تنها در یک تصویر. این نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس برای تشخیص موقعیت دندان هایی که کاملاً بیرون آمده اند و همچنین دندان های در حال رویش مفید است، می تواند دندان های نهفته را شناسایی کند و به تشخیص تومورها کمک کند. آنها می توانند توسط ارتودنتیست برای آماده سازی بریس ها و توسط جراح دهان برای آماده سازی برای جراحی هایی، مانند کشیدن دندان عقل، نیز گرفته شوند.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

توموگرام

تصاویر توموگرام یک لایه یا “برش” خاص از دهان را نشان می دهند در حالی که همه لایه های دیگر را محو می کنند. این نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس برای بررسی ساختارهایی که مشاهده واضح آنها دشوار است مفید هستند، زیرا ساختارهای دیگر در مجاورت بسیار نزدیک با ساختاری هستند که باید مشاهده شود.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

سفالومتری

تصاویر رادیوگرافی سفالومتری کل سر را از یک سمت نشان می دهند. این نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس برای بررسی دندان ها در رابطه با فک و نیمرخ فرد مفید هستند. متخصصین ارتودنسی از این نوع تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس برای گسترش طرح درمان خود بهره می برند.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

سیالوگرافی

تصاویر رادیوگرافی سیالوگرافی شامل تجسم غدد بزاقی پس از تزریق یک رنگ هستند. رنگی که ماده حاجب رادیو اُپاک نامیده می شود، به غدد بزاقی تزریق می شود تا اندام در فیلم اشعه ایکس قابل مشاهده باشد (اندام، بافت نرمی است که در غیر این صورت با اشعه ایکس قابل مشاهده نیست). دندانپزشکان ممکن است این نوع تست را برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مانند انسداد یا سندرم شوگرن تجویز کنند.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

توموگرافی کامپیوتری

توموگرافی کامپیوتری که تحت عنوان سی تی اسکن نیز شناخته می شود، ساختارهای داخلی بدن را به صورت یک تصویر سه بعدی نشان می دهد. این نوع تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس، که به جای مطب دندانپزشکی در بیمارستان انجام می شود، برای شناسایی مشکلات استخوان های صورت مانند تومورها یا شکستگی ها استفاده می شود.

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

انواع رادیوگرافی و رادیولوژی در دندانپزشکی

تصاویر دیجیتال

تکنیک جدیدتری برای گرفتن تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس وجود دارد که ممکن است دندانپزشک شما از قبل از آن استفاده می کرده است یا ممکن است به زودی از آن استفاده کند، که تصویربرداری دیجیتال نامیده می شود. به جای ایجاد فیلم رادیوگرافی با اشعه ایکس در یک اتاق تاریک، تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس مستقیماً برای کامپیوتر ارسال می شود و می تواند روی صفحه نمایش مشاهده، ذخیره یا چاپ شود.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  اکلوزال

تصاویر رادیوگرافی دیجیتال با اشعه ایکس، به دلیل سهولت استفاده، کارایی و مهمتر از همه کاهش میزان تابش مورد نیاز جایگزین تصاویر رادیوگرافی سنتی با اشعه ایک شده اند.

استفاده از این فناوری جدید چندین مزیت خوب دارد، از جمله:

  • در این تکنیک، نسبت به تصاویر رادیوگرافی معمولی با اشعه ایکس، از تشعشعات کمتری استفاده می شود و هیچ زمان انتظاری برای آماده سازی تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس وجود ندارد- تصاویر چند ثانیه پس از گرفتن روی صفحه نمایش داده می شوند.
  • به عنوان مثال، کیفیت تصویر گرفته شده از یک دندان را می توان چندین برابر اندازه واقعی آن در صفحه کامپیوتر افزایش داد و بزرگ کرد و دندانپزشک شما راحت تر می تواند به شما نشان دهد که مشکل کجاست و چیست. در تصاویر رادیوگرافی سنتی با اشعه ایکس، اگر تصویر خیلی روشن یا خیلی تاریک باشد، باید دوباره گرفته شود.
  • در صورت لزوم، تصاویر را می توان به صورت الکترونیکی برای دندانپزشک یا متخصص دیگر ارسال کرد، برای مثال، برای نظر دوم در مورد یک مشکل دندانی- برای تعیین اینکه آیا به یک متخصص یا به یک دندانپزشک جدید(در صورت نقل مکان) نیاز است.
  • نرم افزار اضافه شده به رایانه می تواند به دندانپزشکان کمک کند تا تصویر فعلی را به صورت دیجیتالی با تصاویر قبلی در فرآیندی به نام رادیوگرافی تفریق subtraction radiography مقایسه کنند. با استفاده از این تکنیک، هر چیزی که بین دو تصویر یکسان است، از تصویر “کاسته” می شود و تنها یک تصویر واضح از تنها قسمتی که متفاوت است باقی می ماند. این به دندانپزشکان کمک می کند تا کوچکترین تغییراتی را که ممکن است چشم غیر مسلح متوجه نشده اند را به راحتی مشاهده کنند.
شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:  نقش رادیوگرافی در شناسایی و درمان بیماری های لثه یا پریودنتال

عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس چگونه گرفته می شود؟

  • عکس رادیوگرافی دندان در حالتی که به صورت عمودی روی صندلی نشسته اید گرفته می شود.
  • تکنسین پیش بند سربی را روی قفسه سینه شما قرار می دهد و یک یقه تیروئید دور گردن شما می پیچد.
  • برای گرفتن عکس، حسگر یا فیلم اشعه ایکس داخل دهان شما قرار می گیرد.

اکثر بیماران هنگام گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس هیچ مشکل یا ناراحتی ندارند. اندازه و محل قرارگیری حسگر عامل مهمی در میزان راحتی یا ناراحتی شما است. اندازه دهان شما نیز عامل دیگر است زیرا اگر دهان کوچکی داشته باشید، قرار دادن حسگر کمی چالش برانگیزتر می شود. گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس هرگز نباید دردناک باشد، و صرفاً ناخوشایند یا حداکثر ناراحت کننده است.

اگر شما رفلکس گگ حساسی دارید، ممکن است لازم باشد زودتر به تکنسین خود اطلاع دهید. کارهایی هستند که آنها می توانند برای کمک به حفظ رفلکس گگ (تهوع) در حین گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس انجام دهند. بویژه کودکان مستعد رفلکس های تهوع هستند و هنگام گرفتن عکس رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس اوقات دشواری را سپری می کنند.

نگرانی در مورد تشعشعات

دستورالعمل ها و مقرراتی وجود دارند تا میزان قرار گرفتن در معرض تشعشعات را به حداقل برسد. برخی مراکز اغلب پروتکل های بسیار سخت گیرانه ای دارند و همچنین اصولی برای محافظت از امنیت عمومی وضع می کنند. و گرچه همه ما باید سعی کنیم قرار گرفتن خود در معرض تشعشعات را محدود کنیم، اما تجهیزات اشعه ایکس دندانپزشکی (در صورتی که به درستی استفاده شوند و تکنسین ها همه دستورالعمل های توصیه شده را رعایت کنند) نسبتاً ایمن هستند و از اشعه بسیار کمی استفاده می کنند.

بارداری و تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی با اشعه ایکس

تحقیقات در مورد ایمنی تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی با اشعه ایکس در دوران بارداری مختلط است. اما انجمن دندانپزشکی آمریکا و کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا ابراز می دارند که تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی با اشعه ایکس در دوران بارداری بی خطر هستند و موافق هستند که تأخیر در اقدامات دندانپزشکی در طولانی مدت می تواند منجر به مشکلات پیچیده تری شود. هر دو مؤسسه استفاده از پیش بند محافظ روی گلو و شکم در حین انجام فرایند گرفتن عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس را توصیه می کنند.

تعداد توصیه شده تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی با اشعه ایکس

سازمان غذا و داروی ایالات متحده دستورالعمل های زیر را در رابطه با استفاده از تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی با اشعه ایکس، در طی یک ویزیت معمول دندانپزشکی مقرر کرده است:

  • برای یک کودک بدون پوسیدگی بالینی و بدون خطر پوسیدگی، بایت وینگ خلفی هر ۱ تا ۲ سال یک مرتبه توصیه می شود.
  • یک فرد بالغ بدون پوسیدگی بالینی آشکار و بدون افزایش خطر، باید هر ۲ تا ۳ سال یک مرتبه تصاویر بایت وینگ خلفی را بگیرند.
  • برای یک کودک با پوسیدگی بالینی آشکار یا در معرض خطر افزایش پوسیدگی دندانی، گرفتن تصاویر بایت وینگ خلفی هر ۶ تا ۱۲ ماه توصیه می شود.
  • افراد بزرگسالی که بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار دارند، پوسیدگی بالینی آشکار، بیماری عمومی دندانی، یا سابقه درمان گسترده دندانپزشکی دارند، باید هر ۶ تا ۱۸ ماه یک مرتبه بایت وینگ های خلفی را بگیرند.
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code